by pim | jul 7, 2014 |
Bij ouderen die een anti-AGE medicijn kregen en die daarnaast meer gingen bewegen, bleek de conditie van de bloedvaten niet te verbeteren. Dit was een verrassing voor de Nederlandse AGE-onderzoekster Madelijn Oudegeest-Sander, die verwachtte dat hun hart en bloedvaten door deze interventie juist gezonder zouden worden. AGEs gaan onder meer in de vaatwanden zitten en vormen daar crosslinks – starre bruggen – met collageen. Het gevolg is dat de bloedvaten stijver worden. Bovendien tasten ze het endotheel, de binnenbekleding van de vaatwanden aan. Mede door deze processen waarin AGEs een hoofdrol spelen stijgt bij de meeste mensen met de jaren de bloeddruk. Dit is kenmerkend voor het verouderingsproces en een van de redenen waarom Helen Vlassara het anti-AGE-dieet aanbeveelt. Als je een geneesmiddel slikt dat AGEs in het lichaam afbreekt, zou je verwachten dat de bloedvaten weer soepeler worden en de binnenbekleding van de vaten erop vooruit gaat – met onder meer als gevolg dat de bloeddruk daalt. Zeker als je niet alleen het geneesmiddel slikt, maar daarnaast ook nog eens goed gaat bewegen. Daarom gaf Oudegeest-Sander in het kader van haar promotie-onderzoek een tiental niet-sportieve ouderen van rond de 70 gedurende een jaar een experimentele AGE-afbreker (Alagebrium) plus een beweegprogramma. Het resultaat viel tegen: door het beweegprogramma verbeterde de conditie van de deelnemers – what’s new – maar aan de vaatstijfheid en de binnenbekleding van de vaten veranderde nauwelijks tot niks ten goede. Wel leek het geneesmiddel de gebruikelijke achteruitgang van de vaten iets te vertragen – maar spectaculair was dit niet.
In Het anti-AGE-dieet stelt Helen Vlassara dat geneesmiddelen tegen AGEs zoals Alagebrium nooit goed kunnen werken zolang niet óók de AGE-inname via voeding wordt beperkt, anders is het ‘dweilen met de kraan open’: dan krijg je zoveel AGEs binnen, dat geen enkel medicijn daar tegen opgewassen is. Vergelijk het met een hartpatiënt die van de dokter een cholesterolverlager krijgt en ondertussen veel te vet en ongezond blijft eten. Oudegeest-Sander: ‘Natuurlijk krijg je AGEs binnen via voeding. Maar het geneesmiddel Alagebrium pretendeert de crosslinks kapot te maken die al eerder zijn gevormd tussen AGEs en onder andere collageen. Daardoor zouden de vaten in principe toch weer soepeler moeten worden – ongeacht wat je via voeding aan AGEs binnenkrijgt. In korte termijnstudies zie je dat ook wel gebeuren, maar juist in de langere termijnstudies niet. Wij hebben het geneesmiddel gecombineerd met een beweegprogramma vanuit de gedachte dat de twee elkaar zouden kunnen versterken. Beweging verbetert de antioxidantfunctie van het lichaam en dat zou de productie van AGEs in het lichaam moeten tegengaan. Maar ook de combinatie van Alagebrium en lichaamsbeweging liet geen grote veranderingen zien in het endotheelfunctie en de vaatstijfheid.’
(Ga hier naar de studie van Oudegeest)
by pim | jun 25, 2014 |
‘AGEs spelen een belangrijke rol bij de welvaartsziekten, ik denk dat er ruim genoeg bewijzen zijn dat ze schadelijk zijn. Ze verdienen dan ook meer aandacht dan ze nu krijgen.’ Dat zegt dr. Madelijn Oudegeest-Sander die op 4 juni promoveerde op onderzoek naar AGEs.Oudegeest-Sander (1981) studeerde geneeskunde aan de universiteit van Nijmegen en haalde haar arts-examen in 2007. Zij is bezig zich te specialiseren in de klinische geriatrie. Min of meer bij toeval besloot ze AGEs tot onderwerp van haar promotie-onderzoek te maken. ‘AGEs spelen zeker een rol bij welvaartziekten, vooral door de oxidatieve stress en de ontstekingsprocessen waarbij ze betrokken zijn. Ik heb nog wel een aantal vraagtekens. Tijdens mijn zoektocht naar antwoorden, ben ik er niet achter gekomen wat nou de relatie is tussen de AGEs die je kunt meten in het bloed en de effecten daarvan op de verschillende organen. Er zijn verschillende onderzoeken die zeggen: hoe meer AGEs je in je bloed hebt hoe groter de kans dat je over een paar jaar ziek wordt of sterft. Maar er zijn ook studies die dat tegenspreken. Bijvoorbeeld studies waarbij je wel verbetering ziet in de cardiovasculaire parameters, terwijl er niets verandert in het AGE-gehalte van het bloed. In Groningen doen ze onderzoek met de AGE-Reader, een apparaat waarmee AGEs in de huid van de onderarm worden gemeten. Dat zou dan weer een maat zijn voor AGEs in de rest van het lichaam.
Maar ook die onderzoeken zijn niet allemaal eenduidig. Je kunt dus niet hardop zeggen: AGEs in het bloed komen overeen met de AGEs in de huid en die komen in dezelfde mate overeen met de AGEs in de bloedvaten. Dat vind ik wel lastig aan het hele verhaal over AGEs. ‘Maar ik ben er wel van overtuigd dat AGEs vooral door de activering van RAGEs een rol bij welvaartsziekten spelen. RAGEs zijn receptoren op de cellen die geactiveerd kunnen worden door AGEs. Als RAGEs geactiveerd worden, versterken ze oxidatieve stress en ontstekingsprocessen. En we weten allemaal dat die zaken betrokken zijn bij atherosclerose en diabetes mellitus.’
Zelf probeert ze AGEs zoveel mogelijk te vermijden. ‘Mijn man kookt meer dan ik en hij is meer van het bakken en braden – en ik iets minder. Hij ziet het nut er niet van in om AGEs in voeding te mijden. Ik weet in welke voedingsmiddelen veel AGEs zitten, maar ik ben er niet zo actief mee bezig dat mijn man van mij niets in de koekenpan mag doen. Als hij met een lekker bruin gebakken biefstukje aan komt zetten, zeg ik geen nee. Het moet wel gezellig blijven thuis! Maar een frituurpan hebben we niet. En we eten zoveel mogelijk volgens de algemene richtlijnen, met veel fruit en groente. Verder probeer ik voldoende te bewegen. Ik denk dat matig intensieve beweging de antioxidatieve capaciteit van het lichaam versterkt, waardoor je van binnenuit beter tegen AGEs beschermd bent.’
‘AGEs verdienen zeker binnen de opleiding geneeskunde meer aandacht. Als ik bij mijn collega’s over AGEs begin, weet niemand er iets van. Specialisten hebben soms ooit wel van AGEs gehoord, maar hoe het precies zit weten ze niet. Als je een omslag in het denken in Nederland wil krijgen over AGEs, dan zul je ermee moeten beginnen de artsen daarover te informeren zodat die de kennis kunnen overdragen op hun patiënten.’
Klik hier voor de studie
Op 7 juni jongstleden publiceerde de Telegraaf over het onderzoek van Oudegeest
by pim | mei 6, 2014 |
In zijn bestseller ‘Broodbuik’ waarschuwt ook cardioloog William Davis voor de schadelijke effecten van AGEs in voeding: ‘Nu ik dit allemaal heb verteld, moet ik ook zeggen dat de AGE-wetenschap nog maar in de kinderschoenen staat, met veel onontdekte details. Maar als je kijkt naar wat we nu al weten over de potentiële lange termijneffecten van AGEs voor de gezondheid en het ouder worden, geloof ik niet dat het prematuur is om na te denken over hoe je je persoonlijke blootstelling aan AGEs kunt verminderen. Misschien bedank je me hier wel voor op de honderdste verjaardag!
by pim | mei 2, 2014 |
‘For decades people resisted the idea that cigarette smoking, hydrogenated fats or even asbestos in insulation and lead in paint were toxic to humans. This is the “normal” human response, usually proven to be proportional to the social and economic/financial investment made prior to that point in time. Cigarette smoking, lead and asbestos toxicity are now issues of the past. We are optimistic that given sufficient time and a continuing scientific research, the initial resistance will give way to rational, prudent decisions. The concepts on which this book is based goes beyond those problems as it attempts to address the largest health epidemics now facing humans. The economic and health care concerns we face today can only be compared to those posed by global warming. The existing scientific evidence underpinning the concepts presented in this book should be taken seriously, since they provide the opportunity for new approaches to individual and collective health.’
Vlassara vond het antwoord op verouderingsziektes
by pim | mei 1, 2014 |
Op de dag van verschijning plaatste het Voedingscentrum een reactie op het boek van Helen Vlassara: ‘Anti-AGE-dieet: moeten we AGEs mijden?’ In het artikel zegt Stephan Peters, ‘specialist voedselveiligheid van het Voedingscentrum’, over het boek: ‘Er zit een kern van waarheid in, maar er worden termen door elkaar gehaald.’ Volgens Peters verwijst Vlassara met de term AGEs ‘naar zogenaamde procescontaminanten, zoals PAK’s en acrylamides. PAKs ontstaan bijvoorbeeld als je eten laat verbranden en acrylamide wordt o.a. gevormd tijdens de bereiding van ontbijtkoek, patat en chips. En de tips die ze geeft passen daar ook bij. Bakken en frituren op de juiste temperatuur, en niet elke dag overdreven veel ontbijtkoek eten.’ Peters zegt hiermee dat Vlassara met oud nieuws komt: dat PAKs en acylamine schadelijk zijn, is immers al langer bekend.
Alleen… de kritiek slaat nergens op, want in haar boek verwijst Vlassara helemaal niet naar PAKs en acrylamide. AGEs hebben compleet andere eigenschappen dan de vermelde stoffen en onstaan in tegenstelling tot PAKs en acrylamide ook bij lagere temperaturen, als van verbranden nog geen sprake is. Het zijn ook geen ‘procescontaminanten’ want de voedingsindustrie maakt bewust kwistig gebruik van AGEs om de smaak, geur, kleur en structuur van haar producten te verbeteren. Het is dus Peters zelf die hier termen door elkaar haalt. Ook wel een beetje raar om te veronderstellen dat de wereldwijd belangrijkste autoriteit op het gebied van AGEs niet zou weten wat AGEs zijn: Vlassara heeft deze term zo’n dertig jaar geleden nota bene zelf bedacht… Een telefoontje naar het Voedingscentrum brengt opheldering: Peters heeft zijn ‘boekbespreking’ gebaseerd op het persbericht…. Of hij het boek alsnog kan ontvangen. Zeker, want na lezing zal hij zijn stuk vast vervangen door een tekst die ergens op slaat.
Ondertussen beweert Peters in zijn stukje dat alleen diabeten te maken hebben met een teveel aan AGEs, omdat zij meer dan normaal AGES in het lichaam vormen uit bloedsuiker. Vlassara’s uitgever Pim Christiaans legt deze uitspraak aan Prof. dr. Casper Schalwijk van de universiteit van Maastricht voor. Hij is de belangrijkste expert in Nederland op het gebied van AGEs bij diabeten en noemt het artikel van het Voedingscentrum zonder meer: ‘zwak.’ Schalkwijk: ‘Het is absoluut een misvatting dat AGEs alleen in diabeten verhoogd zijn en alleen in diabeten leiden tot complicaties. Verhogingen van AGEs en de consequenties daarvan zijn beschreven in veel andere ziektebeelden veelal geassocieerd met veroudering zoals in atherosclerose (aderverkalking), kanker en Alzheimer. Maar met name in patiënten met nierfalen stapelen AGEs zich sterk op als gevolg van een verminderde klaring door de nieren. Dit heeft consequenties voor hart- en vaatziekten in deze patiënten. Juist in patiënten met een verminderde nierfunctie, in Nederland heeft ongeveer 1 op de 20 mensen nierschade met verlies van nierfunctie, verwacht ik dat AGEs opgenomen vanuit het dieet weleens een grote impact kan hebben in het lichaam en is een laag AGE-dieet aan te bevelen.’
Ook een andere AGE-specialist reageert met verontwaardiging op het stuk van het Voedingscentrum. Prof. dr. Andries Smit van de universiteit van Groningen: ‘Ik denk dat Stephan Peters eerst zijn huiswerk beter moet doen. Als hij AGEs gelijk stelt aan PAK en acrylamide, en daarmee vervolgens dan zulke stellige uitspraken over ontbreken van betekenis van AGEs doet, heeft hij duidelijk van AGEs geen kaas gegeten. Dat gebrek aan kennis over AGEs wordt ook bevestigd door zijn uitspraak: ‘Als je geen diabetes hebt, maakt je lichaam niet uit zichzelf te veel AGE’s aan’; er verschijnen honderden studies per jaar die anders laten zien.’
Vlassara, op dat moment nog in Nederland, blijft ondertussen diplomatiek: ‘Ik heb Stephan Peters een tekst met de feiten gestuurd, plus de referenties. Ik verwacht dat het Voedingscentrum het artikel snel aanpast.’
En?
Na veel heen- en weer mailen met uitgever Christiaans buigt Peters zuinigjes wat zinnen om en schrapt wat woorden, zich in bochten wringend om vast te houden aan zijn oorspronkelijke negatieve oordeel dat hij over het boek had gedebiteerd voor hij het gelezen had.
Het Voedingscentrum blijft kritisch en laat zich niet van de wijs brengen door feiten…
Klik hier om het artikel van het Voedingscentrum te lezen
Lees hier de officiële reactie van Helen Vlassara
